قزاقستان کشوری فراقارّه‌ای است که در آسیای مرکزی و اروپا قرار دارد. در سال ۱۹۹۸ میلادی، پایتخت این کشور از آلماتی به آستانه منتقل شد. جمعیت قزاقستان نزدیک به ۱۹ میلیون نفر [۱] بوده و زبان‌های رسمی آن قزاقی و روسی است. قزاقستان کشوری چندقومیتی است و قزاق‌ها ۶۳ درصد ساکنان آن را تشکیل می‌دهند. حدود ۲۸ درصد مردم این کشور روس و بقیه ازبک، اوکراینی، اویغور، و غیره هستند. [۲]
قزاقستان به لحاظ موقعیت جغرافیایی محلّ تلاقی اسلام، مسیحیت و بودیسم است. از اینرو، امروزه بیش از ۴۰ مذهب و فرقه در قزاقستان وجود دارد. [۳] مسلمانان ۷۲ درصد (اکثریت اهل سنت) و مسیحیان ۲۳ درصد (اکثریت ارتدکس) جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، و ۵ درصد باقیمانده نیز عمدتاً بدون وابستگی دینی هستند. [۴]
آشنایی مردم قزاقستان با دین اسلام به قرن هفتم و هشتم میلادی برمی‌گردد، با این وجود تثبیت اعتقادات دینی و نیز پایبندی عملی آنها به دستورات اسلام در قرن نوزدهم به اوج خود رسید.
اکثر شیعیان قزاقستان اهل کشور آذربایجان و مابقی ایرانی هستند. شیعیان ایرانی در مناطق جنوبی ساکن بوده و شمار قابل توجهی از آنان نیز در شهرهای بزرگ و به ویژه آلماتی زندگی می‌کنند. [۵] ۸۵ درصد شیعیان قزاقستان دوازده امامی هستند و از نظر میزان دینداری نیز درجات مختلفی دارند. [۶]
شیعیان در شهر مرکه چهار مسجد دارند. در شهر چو که یکی از شهرهای نسبتاً مذهبی قزاقستان است، شیعیان مسجد بزرگی به نام مسجد امام علی (ع) ساخته‌اند و مهم‌ترین محل تجمع آنهاست. حسینیه ثامن الائمۀ(ع) در آلماتی، محلّ برگزاری مراسم سوگواری و اعیاد مذهبی شیعیان است. [۷]
نکته‌ی قابل توجه در مورد شیعیان قزاقستان، همگرایی آنها با اهل سنت است که نمود آن را می‌توان در مناسبت‌های ملّی همچون نوروز و آئین‌های مذهبی مانند عید قربان و نماز جمعه مشاهده کرد. [۸]
منابع:
[۱] “Kazakhstan Population (۲۰۲۰) – Worldometer”. www.worldometers.info. Retrieved ۲۰۲۰-۰۵-۲۷.
[۲] نگاهی به تاریخچه قزاقستان
[۳] محمدی، رسول، بررسی تاریخی دین در جمهوری قزاقستان، تهران، فصلنامه جامعه و اندیشه، ۱۳۸۰، ص ۳۳ الی ۳۶.
[۴] “Religious Composition by Country, ۲۰۱۰-۲۰۵۰”. Pew Research Center’s Religion & Public Life Project. ۲۰۱۵-۰۴-۰۲. Retrieved ۲۰۲۰-۱۰-۲۹.
[۵] عابدینی، محمد حسین، سیمای فرهنگی قزاقستان، انتشارات بین المللی الهدی، تهران، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۹.
[۶]نگاهی به تاریخچه قزاقستان
[۷] بهمن، شعیب، ژئوپلتیک تشیع در آسیای مرکزی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، ۱۳۹۳ش، صص۱۶۴-۱۶۶.
[۸]محمدی، رسول، بررسی تاریخی دین در جمهوری قزاقستان، تهران، فصلنامه جامعه و اندیشه، ۱۳۸۰، ص ۴۰ الی ۴۲.
