چین کشوری در آسیای شرقی است که با بیش از ۱.۴۰۷ میلیارد نفر، پرجمعیت‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود.[۱] پایتخت این کشور شهر پکن است. زبان رسمی چین، ماندارین نام دارد[۲]، و در کنار آن ۲۲۹ زبان زنده دیگر نیز در این کشور تکلّم می‌شود. حدود ۹۱ درصد مردم چین به قومیت هانا تعلّق دارند و در کنار آن سایر نژادها همچون ژوانگ، اویغور، مغول و تبتی نیز در این کشور حضور دارند.[۳]
در طول تاریخ، سه مکتب کنفوسیوس‌گرایی، بودایی، و تائویی تأثیر به‌سزایی در شکل‌گیری فرهنگ چینی گذاشته‌اند.[۴] نزدیک به ۳۲ درصد مردم چین ندانم‌گرا، ۳۱ درصد پیرو ادیان بومی چینی، نزدیک به ۱۷ درصد بودایی، حدود ۷ درصد بی‌دین، ۲ درصد مسلمان و بقیه پیرو سایر ادیان و آئین‌ها هستند.[۵]
پنج سال بعد از رحلت پیامبر(ص)، اسلام به چین راه یافت. در سال ۱۳۰ هجری، بعد از پیروزی مسلمانان بر ارتش چین، مسلمانان بر آسیای مرکزی راه پیدا کردند و این فتح، مقدمه نفوذ اسلام در این سرزمین و آسیای مرکزی شد.[۶] بیشتر مسلمانان چین در شرق این کشور و در استان سین‌کیانگ زندگی می‌کنند.[۷] امروزه در سراسر چین ۳۵ هزار مسجد و ۴۰ هزار روحانی دینی وجود دارد.[۸]
در چند سال اخیر، دولت چین محدودیت‌هایی را برای فعالیت‌های مسلمانان در این کشور اعمال کرده است، از اقامه‌ی نمازهای روزانه و مراسم کفن و دفن گرفته تا منع روزه‌داری کارمندان و اساتید دانشگاه‌ها و نیز ممنوعیت حجاب اسلامی.[۹]
آمار غیر رسمی از شمار شیعیان چین شامل اسماعیلیه و اثناعشری، بین ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر را نشان می-دهد. شیعیان اثناعشری که غالباً اصالتی کشمیری دارند، بیشتر در شهرهای ختن و یارغند و مناطق اطراف آن در ایالت خودمختار سین‌کیانگ زندگی می‌کنند، و مرکز اسماعیلیان چین نیز در شهر تاشقورقان است.[۱۰]
فرهنگ تشیّع در جامعه‌ی مسلمانان چین حضور پررنگی دارد و مسلمانان این کشور به لحاظ اعتقادات مذهبی به شیعه نزدیک هستند، مثلاً در نمازهای جمعه خود نام ائمه معصومین(ع) را به عنوان فرزندان پیامبر(ص) مورد احترام قرار می‌دهند[۱۱]، و یا اسامی مانند علی و فاطمه در بین آنها بسیار متداول است.[۱۲]
منابع:
[۱] “Population by Country (2020) – Worldometer”. www.worldometers.info. Retrieved ۲۰۲۰-۱۱-۱۷.
[۲] «telc – 5 Most Difficult Languages in the World to Learn». www.telc.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۷.
[۳] https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86
[۴] Yao, Xinzhong (۲۰۱۰). Chinese Religion: A Contextual Approach. London: A&C Black. ISBN ۹۷۸-۱-۸۴۷۰۶-۴۷۵-۲. pp. 9-11.
[۵] https://www.cfr.org/backgrounder/religion-china
[۶]گلی زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام؛ شناخت کشورهای اسلامی و نواحی مسلمان نشین جهان، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۳۷۶ش، ص۲۷۱.
[۷]نمادهای تشیع در چین
[۸]۲۰میلیون مسلمان و۴۰هزار روحانی در چین زندگی می‌کنند
[۹] تشدید محدودیتها علیه مسلمانان چین
[۱۰]جعفریان، رسول، اطلس شیعه، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۸۷ش، ص۶۲۴.
[۱۱] تحلیل شرایط اسلام و مسلمانان در چین
[۱۲] شیعیان در چین
