مراکش کشوری است در شمال غربی آفریقا که ساحلی طولانی با اقیانوس اطلس دارد. جمعیت آن با احتساب صحرای غربی (منطقهای که مراکش مدّعی حاکمیت آنست) بیش از ۳۶ میلیون نفر میباشد. [۱] پایتخت مراکش شهر رباط و زبان رسمی آن عربی و آمازیغی است. بیشتر مردم مراکش از تبار عرب بربر هستند. اسلام دین رسمی کشور و اهل-سنت فرقهی غالب در میان مسلمانان است. [۲] البته اقلیتی از مسیحیان نیز در این کشور زندگی میکنند.
در قرن اول هجری همزمان با فتح شمال آفریقا توسط مسلمانان، دین اسلام به این منطقه وارد شد. از آن زمان تاکنون حکومتهای اسلامی در این کشور حکمرانی کردهاند. در قرن دوم هجری، شیعه نیز به این منطقه ورود پیدا کرده و اولین دولت شیعی توسط ادریسیان در مراکش پایهگذاری شد. بعد از ادریسیان، حکومتهای اسلامی و شیعی دیگر مانند بجلیّه و حسنیون نیز در این سرزمین استقرار یافتند.
تشیّع در مراکش امروزی چهار رکن دارد: محبّت اهل بیت (ع) که تاریخی و فراگیر است؛ برگزاری مراسم عاشورا؛ اعتقاد به مهدویت؛ و تأثیر پذیری از انقلاب اسلامی و شخصیت امام خمینی (ره).
امروزه شیعیان مراکش در شهرهای مختلف مانند طنجه، رباط، اکادیر، فاس، وجده، تطوان، ناضور و حسیمه حضور داشته و غالباً با تقیّه زندگی میکنند. [۳] در سالهای اخیر و در پی افزایش گرایش مردم مراکش به مذهب اهل بیت (ع) [۴] ، دولت این کشور محدودیتهایی علیه شیعیان وضع کرده است. در این راستا، دولت مراکش به منظور جلوگیری از گسترش مذهب تشیّع در این کشور دست به اقداماتی زده است از جمله الزام علماء دینی به اعتقاد به مکتب اشعریون و پایبندی به مذهب مالکی، و بازداشت گروهی از علماء دینی و طلّاب مراکشی که در حوزه علمیه قم یا حوزههای علمیه دیگر کشورها تحصیل کرده بودند. [۵]
سید ادریس هانی (مؤلف کتاب لقد شیّعنی الحسین)، ورالدین هاشمی، سید عماد احمیدان، و عبدالعالی عبدونی از شخصیتهای برجستهی شیعه در مراکش و مؤسسه غدیر و کتابخانه مدینه العلم دارالبیضاء از مکانهای مذهبی شیعیان در این کشور به حساب میآیند. [۶]
منابع:
[۱] «World Population Prospects – Population Division – United Nations». population.un.org. بایگانیشده از اصلی در ۱۶ اوت ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۰.
[۲] “Morocco” (PDF). Central Intelligence Agency. Retrieved ۱۰ September ۲۰۲۱.
[۳]اطلس شیعه، رسول جعفریان، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۷، ص۵۵۲.
[۴] گسترش روزافزون مذهب اهل بیت(ع) در مراکش
[۵] مجله اخبار شیعیان، اردیبهشت ۱۳۸۸، شماره ۴۲.
[۶] https://fa.wikishia.net/view/%D۹%۸۵%D۸%B۱%D۸%A۷%DA%A۹%D۸%B۴