سومالی شرقی‌ترین کشور قارّه آفریقا است. جمعیت این کشور نزدیک به ۱۶ میلیون نفر و پایتخت آن موگادیشو است. [۱] عربی و سومالیایی زبان‌های رسمی این کشور هستند. [۲] سومالی، به سبب مجاورت با دریای سرخ و اقیانوس هند، از موقعیت استراتژیکی ویژ‌ه‌ای برخوردار می‌باشد. در حال حاضر این کشور فاقد یک حاکمیت مرکزی و رسمی است.
اکثریت مردم سومالی (۸۵ درصد) از نژاد سومالیایی و بقیه (۱۵ درصد) نیز به سایر قومیت‌ها از جمله بانتو و عرب تعلّق دارند. [۳] بیش از ۹۹ درصد سومالیایی‌ها مسلمان و کمتر از ۱ درصد نیز مسیحی‌اند. بیشتر مسلمانان سومالی را اهل‌سنت تشکیل می‌دهند. [۴]
با ورود مسلمانان به سومالی در قرن اول هجری، اسلام در این منطقه گسترش پیدا کرد. رفت و آمد بازرگانان مسلمان عرب به بنادر سواحل شرقی آفریقا نیز سبب تأثیرپذیری بیشتر این سرزمین از اسلام گردید. سرانجام در قرن ۱۴ میلادی، یک دولت قدرتمند اسلامی در سومالی تشکیل شد. [۵]
از قرن ۱۳ تا ۱۵ میلادی، صوفیگرایی در قالب طریقت‌های قادریه، احمدیه، و صالحیه در سومالی رواج یافت. اما در سالهای اخیر و پس از شدتیافتن افکار سلفی، رهبران صوفی وارد صحنه سیاسی سومالی شده و در صدد مقابله با افکار سلفی برآمده‌اند. [۶] ورود اسلام شیعی به شرق آفریقا، خصوصاً سومالی، مرهون سفرهای تجاری شیرازی‌های ایرانی‌تباری است که در طی قرن-های ۸ و ۹ میلادی به سواحل این کشور سفر می‌کردند. [۷]
بنیاد خیریه خدمات اجتماعی المنتظر (ع)، مجلس اعلای اهل بیت (ع)، و جمعیت الاحسان الخیریه سه مرکز مهم شیعیان در این کشور هستند. هاشم علی اوکرا و سید عبدالله الشریف حسن الحسنی نیز دو شخصیت برجسته‌ی شیعه سومالی به حساب می‌آیند.
منابع:
[۱] مقاله «سومالی» در سایت C.I.A
[۲] “Coastline”. The World Factbook. Central Intelligence Agency. Retrieved ۳ August ۲۰۱۳.
[۳] “Somalia”. The World Factbook. Central Intelligence Agency. ۱۰ November ۲۰۲۱.
[۴] “The Global Religious Landscape” (PDF). Pew Research Center. p. ۴۹. Archived from the original (PDF) on ۶ August ۲۰۱۳. Retrieved ۲۷ December ۲۰۱۳.
[۵] پورتال اهل بیت
[۶] نظری بر نقش گروه‌های اسلام‌گرا در سومالی، مطالعات جهان اسلام، سال اول، شماره سوم، زمستان۱۳۹۲، ص۱۰۰.
[۷] شیعه نیوز
