چاد کشوری است که در مرکز قارّه آفریقا قرار دارد. جمیعت این کشور بیش از ۱۶ میلیون نفر است. [۱] پایتخت چاد شهر انجامنا [۲] و زبان مردم آن عربی و فرانسوی می‌باشد. نژادها و قومیّت‌های گوناگونی در این کشور به چشم می‌خورند، ازجمله سارا (۲۷ درصد)، عرب (۱۳ درصد)، کانم بورنو [۳] ( ۸ درصد) و ماسالیت [۴] (۷ درصد). [۵] نزدیک به ۵۲ درصد مردم چاد مسلمان هستند. همچنین ۴۴ درصد مسیحی، ۳ درصد بی‌دین و بقیه پیرو ادیان دیگر می‌باشند. [۶] در میان مسلمانان چاد، اکثریت با اهل‌سنت است که ۴۸ درصد جمعیت را در اختیار دارند. شیعیان نیز با ۲۸ درصد در رتبه‌ی بعدی قرار گرفته‌اند. [۷]
چاد هم برای جهان اسلام و هم برای غرب از اهمیت ژئوپلیتیک خاصی برخوردار است، زیرا محلّ تلاقی فرهنگ و تمدّن اسلامی و منافع قدرت‌های غربی است. مسلمانان بیشتر در بخش شمالی کشور و مسیحیان نیز عمدتاً در منطقه جنوبی ساکن هستند. در مورد ورود اسلام به چاد روایات مختلفی ذکر شده است، مانند اینکه اسلام در دوران خلیفه دوم و پس از فتح منطقه فزان، در جنوب لیبی، به اطراف دریاچه چاد گسترش پیدا کرد. فرانسه در سال ١٨٩٠ میلادی وارد چاد وارد و بعد از مقاومت ١۶ ساله‌ی مسلمانان این کشور، توانست آن را اشغال کند. سپس فرانسو‌ی‌ها آشکارا به سیاست اسلام‌زدائی و ترویج مسیحیت پرداختند. در این راستا، آنها به تخریب مساجد و مراکز دینی، و قتل یا تبعید علماء مسلمان اقدام کردند. یکی از تلخ‌ترین این اقدامات، واقعه کبکب است که در سال ١٩١٧ میلادی در شهر ابشه رخ داد. در جریان این رخداد، فرانسو‌ی‌ها بیش ۴٠٠ عالم مسلمان را در یک شب قتل‌عام کرده و تمامی کتب آنها را سوزاندند. مسلمانان چاد به باورها و سنت‌های خود بسیار پایبند بوده و برای آنها احترام و ارزش قائلند. یکی از چهره‌های برجسته در زمینه احیای فرهنگ اسلامی در چاد، شیخ محمد علیش عووضه است که یک مرکز بزرگ اسلامی در شهر ابشه تأسیس کرده است. [۸]
منابع:
[۱] https://www.worldometers.info/world-population/chad-population/
[۲] N’Djamena
[۳] Kanembu
[۴] Masalit
[۵] “Analyse Thematique des Resultats Definitifs Etat et Structures de la Population”. Institut National de la Statistique, des Études Économiques et Démographiques du Tchad. Archived from the original on ۲۸ December ۲۰۱۹. Retrieved ۳ May ۲۰۲۰.
[۶] “Enquête Démographique et de Santé ۱۹۹۶–۱۹۹۷” (PDF).
[۷] “The World’s Muslims: Unity and Diversity” (PDF). Pew Forum on Religious & Public life. ۹ August ۲۰۱۲. pp. ۱۲۸–۱۲۹. Archived from the original (PDF) on ۲۴ October ۲۰۱۲. Retrieved ۲ June ۲۰۱۴.
[۸] کتاب «چاد» به سفارش دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، وزارت امور خارجه مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۸۸ – بنیاد حیات اعلی
