جمهوری سنگال کشوری در غرب آفریقا است که جمعیتی بالغ بر ۱۶ میلیون نفر را در خود جای داده است. [۱] پایتخت این کشور شهر داکار می‌باشد. زبان رسمی مردم سنگال فرانسوی است اما لهجه‌های بومی ولوف و پولار نیز در این کشور رواج دارند.
اکثریت مردم سنگال از قوم ولوف هستند (۴۳درصد)، اما گروه‌های نژادی فولانی و پولار (۲۴درصد) و سرر (۱۵درصد) نیز در این کشور زندگی می‌کنند. [۲]
اگرچه سنگال رسماً یک کشور سکولار است، اما بیش از ۹۵ درصد مردم آن را مسلمانان تشکیل داده و مابقی نیز عمدتاً مسیحی کاتولیک هستند. [۳] اکثریت مسلمانان سنگال از پیروان صوفیه‌اند به طوری‌که بر اساس تحقیقات انجام شده، ۹۲ درصد آنها پیرو یکی از طریقت‌های صوفیه می‌باشند. [۴]
به صورت کلی، اسلام در سنگال به دو شکل نمود یافته است: اسلام سنتی و اسلام جنبشی.
اسلام سنتی ناظر به طریقت‌های صوفیانه و پیروان فقه مالکی است که شامل تیجانیه (گروهی که نفوذ زیادی در دولت دارد)، قادریه، مریدیه، و لاین می‌شود. [۵] در سوی دیگر اسلام جنبشی قرار دارد که حضورش چندان پررنگ نیست، و صرفاً در قالب فعالیت‌های برخی از جوانان و روشنفکرانی که اسلام سنتی را پاسخگوی نیازهای روز نمی‌دانند پدیدار گشته و منجر به ظهور برخی جنبش‌های مذهبی مانند جنبش الله اکبر و مرکز دراسات اسلامی شده است. [۶]
گسترش اسلام شیعی در سنگال مرهون فعالیت‌های تبلیغی شیخ عبدالمنعم الزین است که در سال ۱۹۶۹ به توصیه امام موسی صدر شروع به ترویج مذهب اهل بیت (ع) کرد. [۷] البته گرایش برخی از مسلمانان صاحب نام به سمت تشیّع، مانند دکتر سلیمان، و تشکیل چند سازمان شیعی نیز به گسترش مذهب تشیّع در سنگال کمک کردند.
گرچه شیعیان سنگال با جمعیتی حدود ۲۰۰ هزارنفری به نوعی یک اقلیت به حساب می‌آیند، اما آنها مدارس و مساجد مخصوص به خود را داشته و در ضمن پیوند بسیار خوبی با سایر مسلمانان سنگال برقرار کرده‌اند. شاهد این مساله فعالیت شخصیت‌هایی مانند عبدالمنعم زین، شریف محمد علی حیدره و موسی جالو، و وجود بیش از یازده مسجد و مرکز شیعی مانند مسجد الدرویش، مؤسسه اسلامی اجتماعی، دانشکده حسنین، مؤسسه بین المللی المزدهر در سنگال است. [۸]
منابع:
[۱] “Senegal”. Central Intelligence Agency. Retrieved ۲۰ October ۲۰۱۸.
[۲] Gambia. CIA. The World Factbook
[۳] “The World Factbook — Central Intelligence Agency”. www.cia.gov. Retrieved ۲۳ August ۲۰۱۷.
[۴] “Chapter ۱: Religious Affiliation”. The World’s Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center‘s Religion & Public Life Project. ۹ August ۲۰۱۲. Retrieved ۴ September ۲۰۱۳.
[۵] شیعیان شرق و غرب آفریقا، گزارش وضعیت تشیع در سنگال، ص۵-۶
[۶] https://fa.wikishia.net/view/%D۸%B۳%D۹%۸۶%DA%AF%D۸%A۷%D۹%۸۴
[۷] التشیع فی افریقیا، ص۳۵۰.
[۸] التشیع فی افریقیا، ۳۵۲-۳۶۴.
