سودان کشوری در شمال شرقی آفریقا است. جمعیت این کشور ۴۳ میلیون نفر و پایتخت آن شهر خارطوم است. عربی و انگلیسی زبان‌های رسمی کشور سودان هستند. [۱] قوم قومیت عرب سودانی نژاد غالب مردم سودان است و در کنار آن قومیت‌‌های بجا، فور، فولانی، مصری، و سایر قومیت‌‌ها نیز در این کشور حضور دارند. [۲] بیش از ۹۷ درصد مردم سودان مسلمان و ۳ درصد باقیمانده پیروان ادیان دیگر مانند مسیحیت می‌‌باشند. [۳]
گرایش به اسلام در سودان، نتیجه‌‌ی نفوذ تدریجی قبایل ربیعه و جهینه (عربی) بود که از طریق نیل به این منطقه آمده و در میان قبایل بجه و به تدریج در سرزمین مقره ساکن شدند. همچنین ازدواج عاملی برای تسهیل روند اسلام‌‌گرایی در سودان بوده است.
در سودان طریقت‌های صوفیه، نقشی مهم داشته و از تشکیلات و سازمان‌‌دهی نیز برخوردارند. قدیمی‌ترین طریقت‌ها در سودان شاذلیه است، و علاوه بر آن طریقت‌‌هایی همچون قادریه، مجذوبیه، و سمانیه هم در این کشور پیروانی دارند. [۴]
پیشینه‌‌ی تشیّع در سودان به زمان فاطمیان برمی‌گردد. در اثر فشارهای صلاح الدین ایوبی، برخی از سادات و خاندان‌های شیعی به سودان مهاجرت کردند. «سادات ادریسی»، «سادات مراغنه» و «سادات عریکیین» از جمله شیعیان بومی سودان هستند. [۵]
امروزه شیعیان دوازده‌امامی سودان در واقع کسانی هستند که در چند دهه اخیر شیعه شده و به تشیّع گذشته خویش بازگشته‌اند. همه شیعیان دوازده‌امامی در این کشور بومی هستند و در خارطوم، ام‌درمان و حبل الاولیاء زندگی می‌کنند. آنچه نشان از جایگاه تشیّع در سودان دارد محبّت خاص برخی از فرقه‌های صوفیه مانند ختمیه و انصار، به اهل بیت (ع) و احترام ایشان برای امام علی(ع) است. حتی برخی از این فرقه‌ها نسبت به امام مهدی (ع) نیز اظهار وفاداری می‌کنند.
مراکز شیعی کشور سودان شامل هیئت شریف ادریس، مرکز اسلامی شیخ الاهدل، جمعیت المرتضی، جمعیت الکوثر، حسینیه جمعیۀ التضامن الخیریه، و جمعیت آل البیت میشود. همچنین از محمّد علی متوکل، سید عبدالمنعم حسن، شیخ شریف ادریس عبدالقادر، شیخ سنهوری الریح، و شیخ جمال بدرالدین به عنوان شخصیت‌‌ها و چهره‌‌های شیعه در این کشور یاد میشود. [۶]
منابع:
[۱] “۲۰۰۵ constitution in English” (PDF). Retrieved ۳۱ May ۲۰۱۳.
[۲] https://en.wikipedia.org/wiki/Sudan#Ethnic_groups
[۳] “Sudan Overview”. UNDP Sudan. Archived from the original on ۵ June ۲۰۱۲. Retrieved ۲۰ June ۲۰۱۲.
[۴] پورتال اهل بیت
[۵] پورتال اهل بیت
[۶] https://fa.wikishia.net/view/%D۸%B۳%D۹%۸۸%D۸%AF%D۸%A۷%D۹%۸۶
