اتیوپی کشوری واقع در شاخ آفریقا است که حدود ۱۱۸ میلیون نفر جمعیت دارد. [۱] پایتخت این کشور شهر آدیس آبابا[۲] ، و زبانهای رسمی آن امهری[۳] ، عفار[۴] ، اورومو[۵] ، تیگرینیا[۶] ، و سومالیایی[۷] میباشند. [۸] قومیتهای گوناگونی در اتیوپی وجود دارند ازجمله اورومو (۳۴ درصد)، امهار (۲۷ درصد)، سومالیایی (۶ درصد)، تیگرینیا (۶ درصد) و سیداما[۹] (۴ درصد). [۱۰] مسیحیت دین رسمی اتیوپی است و بیش از ۶۷ درصد مردم این کشور مسیحی هستند. همچنین، ۳۱ درصد مردم پیرو دین اسلام بوده و مابقی بیدین و یا از آئینهای بومی پیروی میکنند. [۱۱]
ظهور اسلام در اتیوپی به سال ۶۱۵ میلادی برمیگردد، زمانیکه گروهی از مسلمانان صدر اسلام به فرمان پیامبر اسلام از مکّه به حبشه (اتیوپی امروزی) مهاجرت کرده و مورد استقبال پادشاه این شهر قرار گرفتند. پس از قدرت گرفتن اسلام و فراتر رفتن آن از مرزهای حجاز، گروهی از شیعیان یمن به حبشه هجرت کردند و با خود پیام مکتب اهل بیت (ع) را به این سرزمین رساندند. امروزه تعداد زیادی از شیعیان بومی اثنیعشری در شمالشرق اتیوپی زندگی میکنند. مسلمانان اتیوپی طی دوران حکومتهای حاکم بر این کشور، موقعیت خوبی نداشته و از حداقل حقوق اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برخوردار بودهاند. وضعیت اجتماعی و سیاسی مسلمانان از سال ۱۹۹۱ میلادی و با به قدرترسیدن ملس زناوی[۱۲] بهبود یافت و مسلمانان از نظر شهروندی به جایگاه مطلوبی رسیدند. همچنین سال ۱۹۹۱ میلادی، دوره تحوّل تاریخ ادبیات اسلامی اتیوپی نیز محسوب میشود. در این سال کتابها، روزنامهها و مجلّات اسلامی رونق یافته و صنعت چاپ و نشر اسلامی و کتابخانههای اسلامی در این به شکوفایی رسید. امروزه، مجلس اعلای امور اسلامی اتیوپی و آدیس آبابا که در سال ۱۹۹۵ میلادی تأسیس شدند، مهمترین سازمانهای اسلامی متولّی رسیدگی به امور مسلمانان اتیوپی هستند. البته در اتیوپی دیگر گروههای اسلامگرا نیز فعالیّت میکنند که هریک اهداف و نگرشهای خاصی دارند. فرقهی احباش، جمعیۀ المشاریعه الاسلامیه، و جمیعۀ المشاریعه الخیریه الاسلامیه، ازجمله این تشکّلها میباشند. به هر حال، فعالیّتهای اسلامی حاضر در اتیوپی، غیر اصولی بوده و فقر فرهنگی و دانش دینی خانوادههای مسلمان که ریشه در کمبود امکانات آموزشی مسلمانان و نیز اختلافات گروههای اسلامگرا در این کشور دارد، یکی از چالشهای اصلی ترویج آموزههای اسلامی در اتیوپی به شمار میرود. [۱۳]
منابع:
[۱] “Ethiopia Population ۲۰۲۱ (Demographics, Maps, Graphs)”. Archived from the original on ۲۳ May ۲۰۲۱. Retrieved ۲۳ May ۲۰۲۱.
[۲] Addis Ababa
[۳] Amharic
[۴] Afar
[۵] Oromo
[۶] Tigrinya
[۷] Somali
[۸] “Ethiopia to Add ۴ more Official Languages to Foster Unity”. Ventures Africa. ۴ March ۲۰۲۰. Archived from the original on ۱۴ March ۲۰۲۰. Retrieved ۲ February ۲۰۲۱.
[۹] Sidama
[۱۰] “Country Level”. ۲۰۰۷ Population and Housing Census of Ethiopia. CSA. ۱۳ July ۲۰۱۰. Archived from the original on ۸ February ۲۰۱۹. Retrieved ۱۸ January ۲۰۱۳.
[۱۱] “Ethiopia- The World Factbook”. www.cia.gov/the-world-factbook/. Central Intelligence Agency (CIA). Retrieved ۱۹ July ۲۰۲۱.
[۱۲] Born Legesse Zenawi
[۱۳] وضعیت مسلمانان اتیوپی در زمان حاکمیت ملس زناوی – وضعیت شیعیان در اتیوپی – ابنا – رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آدیس آبابا