هند کشوری در جنوب آسیا است که بخش بزرگی از شبه قاره هند را دربر گرفته است. پایتخت این کشور شهر دهلی‌نو می‌باشد. هند با بیش از ۱میلیارد و ۳۶۵ میلیون نفر جمعیت، دومین کشور جهان از نظر جمعیت به حساب می‌آید.[۱] هند با ۴۲۸ زبان دارای تنوّع زبانی گسترده‌ای است.[۲] از این تعداد، هندی و انگلیسی زبان‌های رسمی کشور هستند و سایر زبان‌ها مانند سانسکریت، اردو، تامیلی و… در ایالت‌های مختلف رواج دارند.[۳] ۷۲ درصد مردم این کشور از نژاد هندو-آریایی، ۲۵ درصد دراویدی و ۳ درصد از تبار زرد هستند.[۴] در هند شاهد حضور گونه‌های مختلفی از ادیان و فرقه‌های مذهبی هستیم و این کشور زادگاه ادیان بودایی و هندو است. تحقیقات نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد مردم هند پیرو آئین‌های هندو، حدود ۱۳ درصد مسلمان، ۲ درصد مسیحی، ۲ درصد سیک، و بقیه پیرو سایر آئین‌ها می‌باشند.[۵]
ارتباطات تجّار مسلمان با هند سبب ورود اسلام به این منطقه گردیده و به تدریج در برخی از شهرها منازل و مساجد مسلمانان بنا شدند.[۶] در دوران سلطه‌ی بریتانیا بر هند نیز مسلمانان نقش مؤثری در مقابله با استعمار ایفا کردند. رهبران مسلمان همچون مولانا ابوالکلام آزاد، مولانا محمدعلی شوکت علی در کنار چهره‌هایی مانند گاندی هدایت قیام‌های ضد استعماری مسلمانان را بر عهده داشتند.[۷]
پیشینه‌ی وورد اسلام شیعی به هند سابقه‌ای طولانی داشته و به دوران صدر اسلام برمی‌گردد. به علاوه، چارچوب‌های فکری حکومت‌های شیعی ایران مانند آل بویه و مهاجرت شیعیان و سادات ایران به هند به گسترش تشیّع در این کشور کمک کردند. امروزه شیعیان اثناعشری، اسماعیلیه، بُهره‌ها، خوجه‌ها، فرقه جعفری، و فرقه پنج‌تن گروه‌های شیعی در هند قلمداد می‌شوند که البته برخی از آنها دچار انحراف شده‌اند.[۹]
فعالیت‌های تبلیغی شیعیان هند در بسترهای مختلفی صورت می‌گیرد. از سویی مراکز و مؤسسات مخصوص و یا وابسته به شیعیان در هند به این مهم اهتمام دارند مانند تنظیم‌المکاتب (با ۹۳۷ مکتب آموزش دینی)، کمیته یادبود امام خمینی(ره)، کمیته امدادالعبّاسی، و بنیاد امام حسین (ع).[۱۰] در سوی دیگر، حوزه‌های علمیه‌ی شیعیان هند در ترویج فرهنگ و آموزه‌های شیعی تأثیرگذارند که از مهمترین آنها می‌توان به مدرسه الواعظین، کالج مدینه‌العلوم، و مدرسه جامعه الزهراء (خواهران) اشاره کرد.[۱۱] شخصیت‌های شیعه نیز در راستای تبلیغ تشیّع فعالیت می‌کنند که یکی از برجسته‌ترین آنها مرحوم سید کلب صادق نقوی امام جمعه لکنهو و از حامیان بارز انقلاب اسلامی ایران، وحدت اسلامی و محور مقاومت در هند بود.[۱۲]
شیعیان هند از بسترهای فوق برای برگزاری آئین‌های دینی تشیّع مانند جشن اعیاد و یا مراسم عزاداری شهادت امامان شیعه بهره می‌برند. در همین راستا، مراسم عزاداری ماه محرّم هر سال و با حضور اهل سنت برپا می‌شود.[۱۳]
منابع:
[۱] “Indian Official Population Clock”. وبگاه رسمی. Retrieved ۱۵ اسفند ۱۳۸۸. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
[۲] ethnologue.com: Languages of India
[۳] قانون اساسی هند، بخش ۱۷، ماده ۳۴۳.
[۴] Pike، John. «India – Population». www.globalsecurity.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۲.
[۵] National Portal of India
[۶]سیاوش یاری، تاریخ اسلام در هند، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۸، ص۱۹۱-۱۹۳.
[۷]علی کتانی، اقلیت‌های مسلمان در جهان امروز، ترجمه محمد حسین آریا، تهران، امیر کبیر، چاپ دوم، ۱۳۸۳، ص ۱۹۱ -۱۹۳.
[۸]اشرافی، مرتضی و محسن محمدی وضعیت علمی فرهنگی شیعیان هندوستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۳، ص۶۷.
[۹] اشرافی، مرتضی و محسن محمدی وضعیت علمی فرهنگی شیعیان هندوستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۳، ص۶۷ – جان نورمن هالیستر، تشیع در هند، ترجمه آذر میدخت مشایخ فریدنی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،۱۳۷۳ – عرب احمدی، امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، موسسه شیعه شناسی، قم، ۱۳۸۹ش، ص۲۷۱ – مشیر الحسن، جنبش اسلامی و گرایش‌های قومی در مستعمره هند، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی استان قدس رضوی، ۱۳۶۷ – اشرافی، مرتضی و محسن محمدی وضعیت علمی فرهنگی شیعیان هندوستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۳، ص۶۷.
[۱۰]اشرافی، مرتضی، کشور شناسی هندوستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۳.
[۱۱] الشهرستانی، «مدرسه الواعظین فی لکهنو بالهند: اکبر مرکز للدعایه الإسلامیه فی الهند»، ۱۳۵۲ق، ص۹۲۱-۹۲۲.
[۱۲] دکتر کلب صادق از حامیان بارز انقلاب اسلامی در هندوستان بود
[۱۳]اشرافی، مرتضی، کشور شناسی هندوستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۳.
