اردن یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است. جمعیت این کشور بیش از ۱۰ میلیون نفر، و پایتخت آن شهر امّان است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری و دولتی بهکار میرود.
اغلب جمعیت اردن از نسل اعراب بدوی بوده و یا اصلیت قومی نژادی دارند که ۴۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. همچنین، ۵۵ درصد جمعیت اردن از تبار فلسطینی و ۵ درصد سوری، چچنی، قرقیزستانی، آشوری، ارمنی و کُرد هستند. [۱] اسلام دین رسمی و غالب در اردن (۹۵ درصد) است و اکثر مسلمانان این کشور اهلسنت شافعی میباشند. [۲] نزدیک به ۶ درصد جمعیت اردن نیز پیرو دین مسیحیت هستند.
در سال هشتم هجری، پیامبر اکرم (ص) با ارسال نامهای، امیر موته را به اسلام دعوت کرد، ولی او فرستاده پیامبر را کشت و جنگ موته در این منطقه میان مسلمانان و رومیان رخ داد. امروزه قبور شهدای موته در جنوب کرک واقع شده است. از آن زمان تاکنون، به جز دوره جنگهای صلیبی که مدتی مسیحیان بر منطقه حاکمیت یافتند، ادارهی این سرزمین همواره به دست حاکمان مسلمان بوده است. [۳]
بر اساس شواهد تاریخی، تشیّع در قرن چهارم قمری، در این مناطق گسترش یافته است. در قرن پنجم هجری، اردن و فلسطین تحت تسلّط خلافت فاطمی مصر درآمده و در سایه این دولت، نفوذ تشیّع در این مناطق سرعت گرفت. بسیاری از اماکن زیارتی شیعی که امروزه در اردن وجود دارد، در دورهی نفوذ و گسترش تشیّع به ویژه دوران فاطمیان ساخته شدهاند. [۴]
امروزه، دولت این کشور از فعالیتهای اجتماعی، مذهبی و فرهنگی شیعیان ممانعت به عمل میآورد. به عنوان نمونه، حکومت اجازهی برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در اماکن زیارتی مانند مرقد جعفر طیّار و زید بن حارثه را به شیعیان نمیدهد. [۵] این فشارها همسو با دیدگاه هلال شیعی است که دولت اردن و نیز برخی کشورها از جمله عربستان، آن را تهدیدی برای خود به حساب میآورند. [۶]
منابع:
[۱] Jordan, Atlapedia Online – Jordan Demographics and Geography بایگانیشده در ۲۰ نوامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine, Columbia Gazetteer of the World Online.
[۲] “Chapter ۱: Religious Affiliation”. The World’s Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center. ۹ August ۲۰۱۲. Archived from the original on ۲۶ December ۲۰۱۶. Retrieved ۲۶ October ۲۰۱۵.
[۳]رضانژاد، عزالدین، سرزمینهای جهان اسلام: اردن(۱)، اندیشه تقریب سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۰، صص۱۲۹-۱۳۲.
[۴] خامه یار، احمد، مزارات اهل بیت پیامبر(ص) در اردن و فلسطین اشغالی، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۸۳، پاییز ۱۳۹۲، صص ۱۷۵-۱۹۴٫.
[۵] خبرگزاری فارس؛ گزارشی از مظلومیت شیعه در اردن
[۶] برزین ضرغامی، سید محمد جواد شوشتری و سلمان انصاری زاده، ژئوپلیتیک شیعه یا هلال شیعه (مبانی، اهداف و رویکردها)، مجله: پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره ۱، بهار ۱۳۹۳، صفحه ۱۹۷-۲۱۴.